At FORUM-ASIA, we employ a range of strategies to effectively achieve our goals and create a lasting impact.

Through a diverse array of approaches, FORUM-ASIA is dedicated to achieving our objectives and leaving a lasting imprint on human rights advocacy.

Who we work with

Our interventions are meticulously crafted and ready to enact tangible change, addressing pressing issues and empowering communities.

Each statements, letters, and publications are meticulously tailored, poised to transform challenges into opportunities, and to empower communities towards sustainable progress.

Multimedia Stories
publications

With a firm commitment to turning ideas into action, FORUM-ASIA strives to create lasting change that leaves a positive legacy for future generations.

Explore our dedicated sub-sites to witness firsthand how FORUM-ASIA turns ideas into action, striving to create a legacy of lasting positive change for future generations.

Subscribe our monthly e-newsletter

Joint Open letter to the Prime Minister of Thailand to Drop Charges against Phuketwan Journalists

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

 

Logos

 

July 9, 2015

Gen. Prayuth Chan-ocha

Prime Minister

Royal Thai Government

Bangkok, Thailand

RE: Drop Charges against Phuketwan Journalists Alan Morison and Chutima Sidasathian

Dear Prime Minister Prayuth Chan-ocha,

We write to you as international and regional organizations working to protect the rights to freedom of expression and freedom of the media to raise serious concerns about the Royal Thai Government’s decision to seek the prosecution of Phuketwan editor Alan Morison and reporter Chutima Sidasathian for criminal libel and for violating the Computer Crime Act (CCA). We urge the government to immediately and unconditionally withdraw the criminal libel complaint and to have the CCA charges dropped. Proceeding with the trial of these two journalists, slated to start on July 14, 2015, would be in violation of Thailand’s commitments under international law.

The complaint by the Royal Thai Navy focuses on Phuketwan’s website posting from July 17, 2013, concerning the smuggling of Rohingya, an ethnic minority group in Myanmar facing systemic discrimination and violence. Phuketwan’s post reproduced one paragraph from an article (“Special Report: Thai authorities implicated in Rohingya Muslim smuggling network”) by another media organization, Reuters, which has not been contested by the Navy.

The use of criminal defamation is an unnecessarily heavy-handed response to any concerns the Navy may have with the article and contrary to free expression rights. Rather than prosecuting the Phuketwan journalists, the Thai government should withdraw these charges and adopt an alternative rights-respecting approach to address its concerns with Phuketwan. Such alternative could see the Navy instead seek a dialogue with Phuketwan, or request an opportunity to publish the Navy’s account of the matter, or issue a statement to rebut or clarify the allegations made. We believe it is not too late for the Thai government to undertake such an alternative to criminal prosecution, which would demonstrate respect for fundamental rights on a matter of concern to many foreign governments.

Thailand’s prosecution of the Phuketwan journalists would violate its obligations under article 19 of the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), which provides that “everyone shall have the right to freedom of expression; this right shall include the freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds.”

Permissible restrictions on the right to freedom of expression do not pertain in this case. Any restrictions on the right to freedom of expression must meet a strict three part test: they must be provided for by law; must be done for the purpose of protecting only specified public interests: national security, public order, or public health or morals, or the rights or reputations of others; and must be proportionate as well as demonstrably and strictly necessary to meet those interests (i.e. being the least restrictive measure to achieve the specified purpose).

The United Nations Human Rights Committee, which monitors state compliance with the ICCPR, in General Comment No. 34, paragraph 35, states that “when a State party invokes a legitimate ground for restriction of freedom of expression, it must demonstrate in specific and individualized fashion the precise nature of the threat, and the necessity and proportionality of the specific action taken, in particular by establishing a direct and immediate connection between the expression and the threat.” Yet neither the Thai Navy nor the Thai government has done this, nor explained why other actions short of the legal action initiated against the two journalists at Phuketwan would suffice to meet their concerns.

Furthermore, paragraph 42 of General Comment No. 34 notes that “The penalization of a media outlet, publishers or journalist solely for being critical of the government or the political social system espoused by the government can never be considered to be a necessary restriction of freedom of expression.” Finally, in paragraph 47 of General Comment No. 34, the Human Rights Committee calls on states to decriminalize defamation and libel and has stressed that such laws must never be used to stifle freedom of expression.

Our organizations, along with an increasing number of governments, concur with the UN Human Rights Committee that criminal defamation laws should be abolished because criminal penalties infringe on free expression and are always disproportionate punishments for reputational harm. Criminal defamation laws are open to easy abuse, resulting in very harsh consequences, including imprisonment. As repeal of criminal defamation laws in an increasing number of countries shows, such laws are not necessary for the purpose of protecting reputations. The Johannesburg Principles on National Security, Freedom of Expression and Access to Information, an influential set of principles issued in 1996 by international legal experts, state that “No one may be punished for criticizing or insulting â€Ķ public officials, â€Ķ unless the criticism or insult was intended and likely to incite imminent violence.”

Further, by continuing on this course, the Thai government is acting contrary to its own policy enunciated in the government’s national report to the Universal Periodic Review (UPR) process of the UN Human Rights Council on October 5, 2011. The Thai government’s presentation stated that:

The right to freedom of opinion and expression is the bedrock of Thailand’s democratic society. The Constitution guarantees freedom of a person to express opinions, make speeches, write, print and publicize; prohibits the closure, interference or censorship of a newspaper or other mass media; and bans politicians from owning media outlets. Thailand also plays host to numerous international press agencies, civil society organizations and international NGOs, all of which attest to the free atmosphere that is conducive to news reporting and the free flow of information.

Put simply, by taking legal action against Phuketwan, the Thai government is threatening precisely the rights that the government itself described as the “bedrock of Thailand’s democratic society.”

The use of the Computer Crime Act in this case is also particularly troubling, especially since this appears to be the first time that one of the services of the Thai armed forces has ever used the CCA against journalists. Our organizations urge that this draconian, rights-abusing law should be repealed or amended to comply with international law and standards instead of being used as a tool to silence journalists writing for newspapers, blogs, or other media. We are concerned that article 14(1) of the CCA under which the Phuketwan journalists are charged is vaguely worded and overly broad, and is clearly being used by the government in this case to suppress media freedom and silence the voice of Phuketwan.

Alan Morison and Chutima Sidasathian have been unfairly charged with serious offenses for simply doing their jobs in a system that authorities claim is committed to respecting freedom of expression and the media. Their actions should not constitute a crime. We sincerely hope that you will recognize this and request an immediate withdrawal of all criminal complaints and charges against the Phuketwan journalists, seeking an end to the prosecution.

We look forward to hearing from you on this important matter.

Sincerely,

 

Brad Adams

Asia Director

Human Rights Watch

 

Evelyn Balais-Serrano

Executive Director

Asia Forum for Human Rights and Development (Forum Asia)

 

Richard Bennett

Director, Asia-Pacific

Amnesty International

 

Karim Lahidji

President

International Federation for Human Rights (FIDH)

 

Edgardo Legaspi

Executive Director

Southeast Asian Press Alliance (SEAPA)

 

Charles Santiago

Chairperson

ASEAN Parliamentarians for Human Rights

 

Ian Seiderman

Legal and Policy Director

International Commission of Jurists

 

Gerald Staberock

Secretary General

World Organization Against Torture (OMCT)

 

Click here to download the PDF

———————————————————————————

(Thai Version)

9 āļāļĢāļāļŽāļēāļ„āļĄ 2558
āļžāļĨāđ€āļ­āļāļ›āļĢāļ°āļĒāļļāļ—āļ˜āđŒ āļˆāļąāļ™āļ—āļĢāđŒāđ‚āļ­āļŠāļē
āļ™āļēāļĒāļāļĢāļąāļāļĄāļ™āļ•āļĢāļĩ
āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒ
āļāļĢāļļāļ‡āđ€āļ—āļžāļŊ āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ„āļ—āļĒ
āđ€āļĢāļ·āđˆāļ­āļ‡ āļ‚āļ­āđƒāļŦāđ‰āļ–āļ­āļ™āļŸāđ‰āļ­āļ‡āļ„āļ”āļĩāļ•āđˆāļ­ Alan Morison āđāļĨāļ°āļŠāļļāļ•āļīāļĄāļē āļŠāļĩāļ”āļēāđ€āļŠāļ–āļĩāļĒāļĢ āļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™
āđ€āļĢāļĩāļĒāļ™ āļ™āļēāļĒāļāļĢāļąāļāļĄāļ™āļ•āļĢāļĩāļ›āļĢāļ°āļĒāļļāļ—āļ˜āđŒ āļˆāļąāļ™āļ—āļĢāđŒāđ‚āļ­āļŠāļē

āđ€āļĢāļēāđ€āļ‚āļĩāļĒāļ™āļˆāļ”āļŦāļĄāļēāļĒāļ–āļķāļ‡āļ—āđˆāļēāļ™āđƒāļ™āļ™āļēāļĄāļ‚āļ­āļ‡āļ­āļ‡āļ„āđŒāļāļĢāļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđāļĨāļ°āļ āļđāļĄāļīāļ āļēāļ„ āļ—āļĩāđˆāļ—āļģāļ‡āļēāļ™āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļ„āļļāđ‰āļĄāļ„āļĢāļ­āļ‡āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļĄāļĩāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāđāļĨāļ°āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļ·āđˆāļ­āļĄāļ§āļĨāļŠāļ™ āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āđƒāļŦāđ‰āļ—āđˆāļēāļ™āļ—āļĢāļēāļšāļ–āļķāļ‡āļŠāļīāđˆāļ‡āļ—āļĩāđˆāđ€āļĢāļēāļāļģāļĨāļąāļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļĄāļēāļ āļ•āđˆāļ­āļāļĢāļ“āļĩāļ—āļĩāđˆāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļ•āļąāļ”āļŠāļīāļ™āđƒāļˆāļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāļāļąāļš Alan Morison āļšāļĢāļĢāļ“āļēāļ˜āļīāļāļēāļĢ āđāļĨāļ°āļŠāļļāļ•āļīāļĄāļē āļŠāļĩāļ”āļēāđ€āļŠāļ–āļĩāļĒāļĢ āļœāļđāđ‰āļŠāļ·āđˆāļ­āļ‚āđˆāļēāļ§ āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļ‚āđ‰āļ­āļŦāļēāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ—āđāļĨāļ°āļĨāļ°āđ€āļĄāļīāļ”āļžāļĢāļ°āļĢāļēāļŠāļšāļąāļāļāļąāļ•āļīāļ§āđˆāļēāļ”āđ‰āļ§āļĒāļāļēāļĢāļāļĢāļ°āļ—āļģāļ„āļ§āļēāļĄāļœāļīāļ”āđ€āļāļĩāđˆāļĒāļ§āļāļąāļšāļ„āļ­āļĄāļžāļīāļ§āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒ āđ€āļĢāļēāļ‚āļ­āđ€āļĢāļĩāļĒāļāļĢāđ‰āļ­āļ‡āđƒāļŦāđ‰āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāļ–āļ­āļ™āļŸāđ‰āļ­āļ‡āļ„āļ”āļĩāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ—āđāļĨāļ°āļ„āļ”āļĩāļ•āļēāļĄāļž.āļĢ.āļš.āļ„āļ­āļĄāļžāļīāļ§āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒāļŊ āđ‚āļ”āļĒāļ—āļąāļ™āļ—āļĩāđāļĨāļ°āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ„āļĄāđˆāļĄāļĩāđ€āļ‡āļ·āđˆāļ­āļ™āđ„āļ‚ āļ—āļąāđ‰āļ‡āļ™āļĩāđ‰āļāļģāļŦāļ™āļ”āļāļēāļĢāļžāļīāļˆāļēāļĢāļ“āļēāļ„āļ”āļĩāļ•āđˆāļ­āļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ—āļąāđ‰āļ‡āļŠāļ­āļ‡āļ—āđˆāļēāļ™āļˆāļ°āđ€āļĢāļīāđˆāļĄāļ‚āļķāđ‰āļ™āđƒāļ™āļ§āļąāļ™āļ—āļĩāđˆ 14 āļāļĢāļāļŽāļēāļ„āļĄ 2558 āļ‹āļķāđˆāļ‡āļ–āļ·āļ­āļ§āđˆāļēāļ‚āļąāļ”āļāļąāļšāļžāļąāļ™āļ˜āļāļĢāļ“āļĩāļ‚āļ­āļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ„āļ—āļĒāļ—āļĩāđˆāļĄāļĩāļ•āđˆāļ­āļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻ

āļ‚āđ‰āļ­āļāļĨāđˆāļēāļ§āļŦāļēāļ‚āļ­āļ‡āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āđ„āļ—āļĒāđ€āļāļĩāđˆāļĒāļ§āļ‚āđ‰āļ­āļ‡āļāļąāļšāļāļēāļĢāļĢāļēāļĒāļ‡āļēāļ™āļ‚āđˆāļēāļ§āđƒāļ™āđ€āļ§āđ‡āļšāđ„āļ‹āļ•āđŒāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āđ€āļĄāļ·āđˆāļ­āļ§āļąāļ™āļ—āļĩāđˆ 17 āļāļĢāļāļŽāļēāļ„āļĄ 2556 āļāļĢāļ“āļĩāļāļēāļĢāļĨāļąāļāļĨāļ­āļšāļ™āļģāļŠāļēāļ§āđ‚āļĢāļŪāļīāļ‡āļāļēāđ€āļ‚āđ‰āļēāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡ āđ‚āļ”āļĒāļšāļļāļ„āļ„āļĨāđ€āļŦāļĨāđˆāļēāļ™āļĩāđ‰āđ€āļ›āđ‡āļ™āļŠāļ™āļŠāļēāļ•āļīāļžāļąāļ™āļ˜āļļāđŒāļāļĨāļļāđˆāļĄāļ™āđ‰āļ­āļĒāđƒāļ™āļžāļĄāđˆāļēāļ—āļĩāđˆāđ€āļœāļŠāļīāļāļāļąāļšāļāļēāļĢāđ€āļĨāļ·āļ­āļāļ›āļāļīāļšāļąāļ•āļīāđāļĨāļ°āļ„āļ§āļēāļĄāļĢāļļāļ™āđāļĢāļ‡āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļĢāļ°āļšāļš āđƒāļ™āđ€āļ™āļ·āđ‰āļ­āļŦāļēāļ‚āđˆāļēāļ§āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™āļĄāļĩāļāļēāļĢāļ­āđ‰āļēāļ‡āļ­āļīāļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļ„āļ§āļēāļĄāļŦāļ™āļķāđˆāļ‡āļĒāđˆāļ­āļŦāļ™āđ‰āļēāļˆāļēāļāļšāļ—āļ„āļ§āļēāļĄāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļĢāļ­āļĒ āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒ (“Special Report: Thai authorities implicated in Rohingya Muslim smuggling network” āļĢāļēāļĒāļ‡āļēāļ™āļžāļīāđ€āļĻāļĐ: āļ—āļēāļ‡āļāļēāļĢāđ„āļ—āļĒāļĄāļĩāļŠāđˆāļ§āļ™āđ€āļāļĩāđˆāļĒāļ§āļ‚āđ‰āļ­āļ‡āļāļąāļšāđ€āļ„āļĢāļ·āļ­āļ‚āđˆāļēāļĒāļĨāļąāļāļĨāļ­āļšāļ™āļģāļŠāļēāļ§āļĄāļļāļŠāļĨāļīāļĄāđ‚āļĢāļŪāļīāļ‡āļāļēāđ€āļ‚āđ‰āļēāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡) āđ‚āļ”āļĒāļ—āļēāļ‡āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āđ„āļĄāđˆāđ„āļ”āđ‰āđ‚āļ•āđ‰āđāļĒāđ‰āļ‡āļ•āđˆāļ­āļĢāļ­āļĒāđ€āļ•āļ­āļĢāđŒāđāļ•āđˆāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđƒāļ”
āļāļēāļĢāđƒāļŠāđ‰āļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ—āļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļēāđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļēāļĢāļ•āļ­āļšāđ‚āļ•āđ‰āļ—āļĩāđˆāļĢāļļāļ™āđāļĢāļ‡āđāļĨāļ°āđ„āļĄāđˆāļˆāļģāđ€āļ›āđ‡āļ™ āđāļĄāđ‰āļˆāļ°āđ€āļ›āđ‡āļ™āļœāļĨāļĄāļēāļˆāļēāļāļ‚āđ‰āļ­āļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ‚āļ­āļ‡āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āļ—āļĩāđˆāļĄāļĩāļ•āđˆāļ­āļšāļ—āļ„āļ§āļēāļĄāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§ āđāļĨāļ°āļĒāļąāļ‡āļ–āļ·āļ­āļ§āđˆāļēāļ‚āļąāļ”āļāļąāļšāļŦāļĨāļąāļāļāļēāļĢāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļŠāļĢāļĩ āđāļ—āļ™āļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļŸāđ‰āļ­āļ‡āļĢāđ‰āļ­āļ‡āļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāļāļąāļšāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļ„āļ§āļĢāļĒāļāđ€āļĨāļīāļāļ‚āđ‰āļ­āļāļĨāđˆāļēāļ§āļŦāļēāļ—āļąāđ‰āļ‡āļŦāļĄāļ”āđāļĨāļ°āđƒāļŠāđ‰āđāļ™āļ§āļ—āļēāļ‡āļāļēāļĢāļ—āļģāļ‡āļēāļ™āļ—āļĩāđˆāđ€āļ„āļēāļĢāļžāļ•āđˆāļ­āļŠāļīāļ—āļ˜āļī āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļ•āļ­āļšāļŠāļ™āļ­āļ‡āļāļąāļšāļ‚āđ‰āļ­āļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ•āđˆāļ­āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āđ‚āļ”āļĒāđāļ™āļ§āļ—āļēāļ‡āđ€āļĨāļ·āļ­āļāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§āļ­āļēāļˆāļĢāļ§āļĄāļ–āļķāļ‡āļāļĢāļ“āļĩāļ—āļĩāđˆāļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āļžāļđāļ”āļ„āļļāļĒāđ€āļˆāļĢāļˆāļēāļāļąāļšāļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļŦāļĢāļ·āļ­āļ‚āļ­āđƒāļŦāđ‰āļ—āļēāļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ•āļĩāļžāļīāļĄāļžāđŒāđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆāļ‚āđ‰āļ­āļĄāļđāļĨāđƒāļ™āļ›āļĢāļ°āđ€āļ”āđ‡āļ™āđ€āļ”āļĩāļĒāļ§āļāļąāļ™āļˆāļēāļāļāļąāđˆāļ‡āļ‚āļ­āļ‡āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­ āļŦāļĢāļ·āļ­āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āļ­āļēāļˆāļ­āļ­āļāđāļ–āļĨāļ‡āļāļēāļĢāļ“āđŒāļ•āļ­āļšāđ‚āļ•āđ‰āļŦāļĢāļ·āļ­āļŠāļĩāđ‰āđāļˆāļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļāļĨāđˆāļēāļ§āļŦāļēāļ—āļĩāđˆāđ€āļāļīāļ”āļ‚āļķāđ‰āļ™ āđ€āļĢāļēāđ€āļŠāļ·āđˆāļ­āļ§āđˆāļēāļĒāļąāļ‡āđ„āļĄāđˆāļŠāļēāļĒāđ€āļāļīāļ™āđ„āļ›āļ—āļĩāđˆāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļˆāļ°āđƒāļŠāđ‰āļ§āļīāļ˜āļĩāļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ—āļēāļ‡āđ€āļĨāļ·āļ­āļāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§āđāļ—āļ™āļāļēāļĢāļŸāđ‰āļ­āļ‡āļ„āļ”āļĩāļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļē āļ—āļĩāđˆāđāļŠāļ”āļ‡āđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļ–āļķāļ‡āļāļēāļĢāđ€āļ„āļēāļĢāļžāļ•āđˆāļ­āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ‚āļąāđ‰āļ™āļžāļ·āđ‰āļ™āļāļēāļ™āļ‹āļķāđˆāļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļ‚āđ‰āļ­āļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ‚āļ­āļ‡āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāļŦāļĨāļēāļĒāļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻ
āļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļŸāđ‰āļ­āļ‡āļĢāđ‰āļ­āļ‡āļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāļ•āđˆāļ­āļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļ–āļ·āļ­āđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļēāļĢāļĨāļ°āđ€āļĄāļīāļ”āļžāļąāļ™āļ˜āļāļĢāļ“āļĩāļ•āļēāļĄāļ‚āđ‰āļ­ 19 āļ‚āļ­āļ‡āļāļ•āļīāļāļēāļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāļ§āđˆāļēāļ”āđ‰āļ§āļĒāļŠāļīāļ—āļ˜āļī āļžāļĨāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡āđāļĨāļ°āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļēāļ‡āļāļēāļĢāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡ (International Covenant on Civil and Political Rights-ICCPR) āļ‹āļķāđˆāļ‡āļāļģāļŦāļ™āļ”āļ§āđˆāļē “āļšāļļāļ„āļ„āļĨāļ—āļļāļāļ„āļ™āļĄāļĩāļŠāļīāļ—āļ˜āļīāđƒāļ™āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđāļŦāđˆāļ‡āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļ āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ™āļĩāđ‰āļĢāļ§āļĄāļ–āļķāļ‡āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āđāļŠāļ§āļ‡āļŦāļē āļĢāļąāļš āđāļĨāļ°āđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆāļ‚āđ‰āļ­āļĄāļđāļĨāļ‚āđˆāļēāļ§āļŠāļēāļĢāđāļĨāļ°āļ„āļ§āļēāļĄāļ„āļīāļ”āļ—āļļāļāļ›āļĢāļ°āđ€āļ āļ—”
āđƒāļ™āļāļĢāļ“āļĩāļ™āļĩāđ‰āđ„āļĄāđˆāđ„āļ”āđ‰āļĄāļĩāļ‚āđ‰āļ­āļĒāļāđ€āļ§āđ‰āļ™āđƒāļŦāđ‰āļŠāļēāļĄāļēāļĢāļ–āļˆāļģāļāļąāļ”āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļĄāļĩāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāđāļ•āđˆāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđƒāļ” āļāļēāļĢāļˆāļģāļāļąāļ”āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļĄāļĩāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāđ„āļĄāđˆāļ§āđˆāļēāđƒāļ™āļāļĢāļ“āļĩāđƒāļ” āļ•āđ‰āļ­āļ‡āļŠāļ­āļ”āļ„āļĨāđ‰āļ­āļ‡āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļ‚āđ‰āļĄāļ‡āļ§āļ”āļāļąāļšāļŦāļĨāļąāļāđ€āļāļ“āļ‘āđŒāļŠāļēāļĄāļ›āļĢāļ°āļāļēāļĢ āđ„āļ”āđ‰āđāļāđˆ āļ•āđ‰āļ­āļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļ‚āđ‰āļ­āļĒāļāđ€āļ§āđ‰āļ™āļ—āļĩāđˆāļāļģāļŦāļ™āļ”āđ„āļ§āđ‰āđƒāļ™āļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒ āļ•āđ‰āļ­āļ‡āļāļĢāļ°āļ—āļģāđ€āļžāļĩāļĒāļ‡āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļĄāļļāđˆāļ‡āļ„āļļāđ‰āļĄāļ„āļĢāļ­āļ‡āļ›āļĢāļ°āđ‚āļĒāļŠāļ™āđŒāļŠāļēāļ˜āļēāļĢāļ“āļ°āļ—āļĩāđˆāļŠāļąāļ”āđ€āļˆāļ™ āļ­āļēāļ—āļī āļ„āļ§āļēāļĄāļĄāļąāđˆāļ™āļ„āļ‡āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļēāļ•āļī āļ„āļ§āļēāļĄāļŠāļ‡āļšāđ€āļĢāļĩāļĒāļšāļĢāđ‰āļ­āļĒāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļēāļ˜āļēāļĢāļ“āļ° āļŦāļĢāļ·āļ­āļŠāļļāļ‚āļ­āļ™āļēāļĄāļąāļĒāļŦāļĢāļ·āļ­āļĻāļĩāļĨāļ˜āļĢāļĢāļĄāļ­āļąāļ™āļ”āļĩāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļąāļ‡āļ„āļĄ āļŦāļĢāļ·āļ­āđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļēāļĢāļ„āļļāđ‰āļĄāļ„āļĢāļ­āļ‡āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļŦāļĢāļ·āļ­āļŠāļ·āđˆāļ­āđ€āļŠāļĩāļĒāļ‡āđ€āļāļĩāļĒāļĢāļ•āļīāļĒāļĻāļ‚āļ­āļ‡āļšāļļāļ„āļ„āļĨāļ­āļ·āđˆāļ™ āđāļĨāļ°āļ•āđ‰āļ­āļ‡āļāļĢāļ°āļ—āļģāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ„āļ”āđ‰āļŠāļąāļ”āļŠāđˆāļ§āļ™āđ€āļŦāļĄāļēāļ°āļŠāļĄ āđāļĨāļ°āļ•āđ‰āļ­āļ‡āļ•āļ­āļšāļŠāļ™āļ­āļ‡āļ›āļĢāļ°āđ‚āļĒāļŠāļ™āđŒāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļŠāļąāļ”āđ€āļˆāļ™āđāļĨāļ°āļˆāļģāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļĒāļīāđˆāļ‡āļĒāļ§āļ” (āđ€āļŠāđˆāļ™ āđ€āļ›āđ‡āļ™āļĄāļēāļ•āļĢāļāļēāļĢāļˆāļģāļāļąāļ”āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ‚āļąāđ‰āļ™āļ•āđāđˆāļēāļŠāļļāļ”āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļšāļĢāļĢāļĨāļļāđ€āļ›āđ‰āļēāļ›āļĢāļ°āļŠāļ‡āļ„āđŒāļšāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āļāļēāļĢ)
āļ„āļ“āļ°āļāļĢāļĢāļĄāļāļēāļĢāļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļĄāļ™āļļāļĐāļĒāļŠāļ™āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļŦ āļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļŠāļēāļ•āļī (United Nations Human Rights Committee) āļ‹āļķāđˆāļ‡āļ”āļđāđāļĨāļāļēāļĢāļ›āļāļīāļšāļąāļ•āļīāļ•āļēāļĄāļāļ•āļīāļāļē ICCPR āđ„āļ”āđ‰āļĢāļ°āļšāļļāđ„āļ§āđ‰āđƒāļ™āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āļ—āļąāđˆāļ§āđ„āļ› āļ‰āļšāļąāļšāļ—āļĩāđˆ 34 āļĒāđˆāļ­āļŦāļ™āđ‰āļē 35 āļ§āđˆāļē “āļāļĢāļ“āļĩāļ—āļĩāđˆāļĢāļąāļāļ āļēāļ„āļĩāļ­āđ‰āļēāļ‡āđ€āļŦāļ•āļļāļ­āļąāļ™āļŠāļ­āļšāļ˜āļĢāļĢāļĄāđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļˆāļģāļāļąāļ”āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļ āļĢāļąāļāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§āļ•āđ‰āļ­āļ‡āđāļŠāļ”āļ‡āđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļŠāļąāļ”āđ€āļˆāļ™āđāļĨāļ°āđ€āļ›āđ‡āļ™āļĢāļēāļĒāļāļĢāļ“āļĩāļ§āđˆāļē āļāļēāļĢāļāļĢāļ°āļ—āļģāđ€āļŦāļĨāđˆāļēāļ™āļąāđ‰āļ™āļĄāļĩāļĨāļąāļāļĐāļ“āļ°āđ€āļ›āđ‡āļ™āļ āļąāļĒāļ„āļļāļāļ„āļēāļĄāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ„āļĢ āđāļĨāļ°āļŠāļĩāđ‰āđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļ„āļ§āļēāļĄāļˆāļģāđ€āļ›āđ‡āļ™āđāļĨāļ°āļ„āļ§āļēāļĄāđ„āļ”āđ‰āļŠāļąāļ”āļŠāđˆāļ§āļ™āļ‚āļ­āļ‡āļĄāļēāļ•āļĢāļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāļ™āļģāļĄāļēāđƒāļŠāđ‰ āđ‚āļ”āļĒāđ€āļ‰āļžāļēāļ°āļāļēāļĢāļ—āļģāđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŠāļ·āđˆāļ­āļĄāđ‚āļĒāļ‡āđ‚āļ”āļĒāļ•āļĢāļ‡āđāļĨāļ°āđ‚āļ”āļĒāļžāļĨāļąāļ™āļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļāļēāļĢāļ•āļ­āļšāđ‚āļ•āđ‰āđ€āļŠāđˆāļ™āļ™āļąāđ‰āļ™āļāļąāļšāļ āļąāļĒāļ„āļļāļāļ„āļēāļĄāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§â€ āđāļ•āđˆāđƒāļ™āļāļĢāļ“āļĩāļ™āļĩāđ‰āļ—āļąāđ‰āļ‡āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ€āļĢāļ·āļ­āđāļĨāļ°āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāđ„āļĄāđˆāđ„āļ”āđ‰āļ›āļāļīāļšāļąāļ•āļīāđ€āļŠāđˆāļ™āļ™āļąāđ‰āļ™ āđ„āļĄāđˆāļĄāļĩāļāļēāļĢāļ­āļ˜āļīāļšāļēāļĒāļ§āđˆāļēāļ­āļēāļˆāļĄāļĩāļ§āļīāļ˜āļĩāļāļēāļĢāļ­āļ·āđˆāļ™āļ™āļ­āļāļˆāļēāļāļāļēāļĢāļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāļ•āđˆāļ­āļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ—āļąāđ‰āļ‡āļŠāļ­āļ‡āļ„āļ™āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļ‹āļķāđˆāļ‡āļ­āļēāļˆāđ€āļ›āđ‡āļ™āļĄāļēāļ•āļĢāļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāđ€āļžāļĩāļĒāļ‡āļžāļ­āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļ•āļ­āļšāļŠāļ™āļ­āļ‡āļāļąāļšāļ‚āđ‰āļ­āļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ‚āļ­āļ‡āļ•āļ™āđ„āļ”āđ‰
āļ™āļ­āļāļˆāļēāļāļ™āļąāđ‰āļ™ āļĒāđˆāļ­āļŦāļ™āđ‰āļē 42 āļ‚āļ­āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āļ—āļąāđˆāļ§āđ„āļ› āļ‰āļšāļąāļšāļ—āļĩāđˆ 34 āļĒāļąāļ‡āļĢāļ°āļšāļļāļ§āđˆāļē “āļāļēāļĢāļĨāļ‡āđ‚āļ—āļĐāļŠāļ·āđˆāļ­āļĄāļ§āļĨāļŠāļ™ āļœāļđāđ‰āļžāļīāļĄāļžāđŒāļœāļđāđ‰āđ‚āļ†āļĐāļ“āļēāļŦāļĢāļ·āļ­āļœāļđāđ‰āļŠāļ·āđˆāļ­āļ‚āđˆāļēāļ§ āđ€āļžāļĩāļĒāļ‡āđ€āļžāļĢāļēāļ°āđāļŠāļ”āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āļ§āļīāļžāļēāļāļĐāđŒāļ§āļīāļˆāļēāļĢāļ“āđŒāļ•āđˆāļ­āļĢāļąāļāļšāļēāļĨ āļŦāļĢāļ·āļ­āļĢāļ°āļšāļšāļŠāļąāļ‡āļ„āļĄāļāļēāļĢāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡āļ•āļēāļĄāđāļ™āļ§āļ„āļīāļ”āļ‚āļ­āļ‡āļĢāļąāļāļšāļēāļĨ āđ„āļĄāđˆāļ­āļēāļˆāļ–āļ·āļ­āđ„āļ”āđ‰āļ§āđˆāļēāđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļēāļĢāļˆāļģāļāļąāļ”āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāļ—āļĩāđˆāļˆāļģāđ€āļ›āđ‡āļ™āđ„āļ”āđ‰â€ āđ‚āļ”āļĒāđ€āļ‰āļžāļēāļ°āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļĒāļīāđˆāļ‡āđƒāļ™āļĒāđˆāļ­āļŦāļ™āđ‰āļē 47 āļ‚āļ­āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āļ—āļąāđˆāļ§āđ„āļ›āļ‰āļšāļąāļšāļ—āļĩāđˆ 34 āļ„āļ“āļ°āļāļĢāļĢāļĄāļāļēāļĢāļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļĄāļ™āļļāļĐāļĒāļŠāļ™āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļŦāļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļŠāļēāļ•āļīāđ€āļĢāļĩāļĒāļāļĢāđ‰āļ­āļ‡āđƒāļŦāđ‰āļĢāļąāļāļ•āđˆāļēāļ‡ āđ† āļĒāļāđ€āļĨāļīāļāļāļēāļĢāđ€āļ­āļēāļœāļīāļ”āļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļēāđƒāļ™āļ‚āđ‰āļ­āļŦāļēāļ”āļđāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āđāļĨāļ°āļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ— āđāļĨāļ°āļĒāđāđ‰āļēāļ§āđˆāļēāļˆāļ°āļ•āđ‰āļ­āļ‡āđ„āļĄāđˆāļ™āļģāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāđ€āļŦāļĨāđˆāļēāļ™āļĩāđ‰āļĄāļēāđƒāļŠāđ‰āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļ›āļĢāļēāļšāļ›āļĢāļēāļĄāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļ
āļ­āļ‡āļ„āđŒāļāļĢāļ—āļąāđ‰āļ‡āļŦāļĄāļ”āđƒāļ™āļ—āļĩāđˆāļ™āļĩāđ‰āļĢāļ§āļĄāļ—āļąāđ‰āļ‡āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāļ•āđˆāļēāļ‡ āđ† āļˆāļģāļ™āļ§āļ™āļĄāļēāļāļ‚āļķāđ‰āļ™ āđ€āļŦāđ‡āļ™āļŠāļ­āļšāļ•āļēāļĄāļ—āļĩāđˆāļ„āļ“āļ°āļāļĢāļĢāļĄāļāļēāļĢāļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļĄāļ™āļļāļĐāļĒāļŠāļ™āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļŦāļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļŠāļēāļ•āļīāđ€āļŠāļ™āļ­āļ§āđˆāļē āļ„āļ§āļĢāļĒāļāđ€āļĨāļīāļāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ—āļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļē āđ€āļ™āļ·āđˆāļ­āļ‡āļˆāļēāļāļšāļ—āļĨāļ‡āđ‚āļ—āļĐāļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļēāļ‚āļąāļ”āļ‚āļ§āļēāļ‡āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļŠāļĢāļĩ āđāļĨāļ°āļĄāļąāļāđ€āļ›āđ‡āļ™āļāļēāļĢāļĨāļ‡āđ‚āļ—āļĐāļ—āļĩāđˆāđ„āļĄāđˆāđ„āļ”āđ‰āļŠāļąāļ”āļŠāđˆāļ§āļ™āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļŦāļĄāļēāļ°āļŠāļĄ āđ€āļĄāļ·āđˆāļ­āđ€āļ—āļĩāļĒāļšāļāļąāļšāļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŠāļĩāļĒāļŦāļēāļĒāļ•āđˆāļ­āļŠāļ·āđˆāļ­āđ€āļŠāļĩāļĒāļ‡āļ—āļĩāđˆāđ€āļāļīāļ”āļ‚āļķāđ‰āļ™ āļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāļ•āđˆāļēāļ‡ āđ† āļˆāļģāļ™āļ§āļ™āļĄāļēāļāļ‚āļķāđ‰āļ™āļĒāļāđ€āļĨāļīāļāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ›āļĢāļ°āļĄāļēāļ—āļ—āļēāļ‡āļ­āļēāļāļē āđāļŠāļ”āļ‡āđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļ§āđˆāļēāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļ”āļąāļ‡āļāļĨāđˆāļēāļ§āđ„āļĄāđˆāļˆāļģāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ•āđˆāļ­āļāļēāļĢāļ„āļļāđ‰āļĄāļ„āļĢāļ­āļ‡āļŠāļ·āđˆāļ­āđ€āļŠāļĩāļĒāļ‡āđāļ•āđˆāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđƒāļ” āļŦāļĨāļąāļāļāļēāļĢāđ‚āļˆāļŪāļąāļ™āđ€āļ™āļŠāđ€āļšāļīāļĢāđŒāļāļ§āđˆāļēāļ”āđ‰āļ§āļĒāļ„āļ§āļēāļĄ āļĄāļąāđˆāļ™āļ„āļ‡āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļēāļ•āļī āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļ āđāļĨāļ°āļāļēāļĢāđ€āļ‚āđ‰āļēāļ–āļķāļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļĄāļđāļĨāļŠāļ™āđ€āļ—āļĻ (Johannesburg Principles on National Security, Freedom of Expression and Access to Information) āļ‹āļķāđˆāļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļŠāļļāļ”āļ‚āļ­āļ‡āļŦāļĨāļąāļāļāļēāļĢāļ—āļĩāđˆāļĄāļĩāļ­āļīāļ—āļ˜āļīāļžāļĨ āđāļĨāļ°āđ€āļ›āđ‡āļ™āļœāļĨāļ‡āļēāļ™āļāļēāļĢāļˆāļąāļ”āļ—āļģāļ‚āļ­āļ‡āļœāļđāđ‰āļŠāļģāļ™āļēāļāļāļēāļĢāļ”āđ‰āļēāļ™āļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ€āļĄāļ·āđˆāļ­āļ›āļĩ 2539 āļĢāļ°āļšāļļāļ§āđˆāļē “āđ„āļĄāđˆāļ­āļēāļˆāļĄāļĩāļāļēāļĢāļĨāļ‡āđ‚āļ—āļĐāļšāļļāļ„āļ„āļĨāđ€āļžāļĩāļĒāļ‡āđ€āļžāļĢāļēāļ°āļāļēāļĢāļ§āļīāļžāļēāļāļĐāđŒāļ§āļīāļˆāļēāļĢāļ“āđŒāļŦāļĢāļ·āļ­āļ”āļđāļŦāļĄāļīāđˆāļ™…āđ€āļˆāđ‰āļēāļžāļ™āļąāļāļ‡āļēāļ™āļ‚āļ­āļ‡āļĢāļąāļ…āđ€āļ§āđ‰āļ™āđāļ•āđˆāļ§āđˆāļēāļāļēāļĢāļ§āļīāļžāļēāļāļĐāđŒāļ§āļīāļˆāļēāļĢāļ“āđŒāļŦāļĢāļ·āļ­āļāļēāļĢāļ”āļđāļŦāļĄāļīāđˆāļ™āļ™āļąāđ‰āļ™ āļˆāļ‡āđƒāļˆāđāļĨāļ°āļĄāļĩāļĨāļąāļāļĐāļ“āļ°āļĒāļąāđˆāļ§āļĒāļļāđƒāļŦāđ‰āđ€āļāļīāļ”āļ„āļ§āļēāļĄāļĢāļļāļ™āđāļĢāļ‡āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđāļ—āđ‰āļˆāļĢāļīāļ‡â€
āļ™āļ­āļāļˆāļēāļāļ™āļąāđ‰āļ™ āļāļēāļĢāđ€āļ”āļīāļ™āļŦāļ™āđ‰āļēāļŸāđ‰āļ­āļ‡āļ„āļ”āļĩāđ€āļŠāđˆāļ™āļ™āļĩāđ‰ āļ–āļ·āļ­āļ§āđˆāļēāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļ—āļģāļŦāļ™āđ‰āļēāļ—āļĩāđˆāļ‚āļąāļ”āļāļąāļšāļ™āđ‚āļĒāļšāļēāļĒāļ‚āļ­āļ‡āļ•āļ™āđ€āļ­āļ‡āļ‹āļķāđˆāļ‡āđ„āļ”āđ‰āđāļ–āļĨāļ‡āđ„āļ§āđ‰āđƒāļ™āļĢāļēāļĒāļ‡āļēāļ™āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāļ—āļĩāđˆāđ€āļŠāļ™āļ­āļ•āļēāļĄāļāļĢāļ°āļšāļ§āļ™āļāļēāļĢāļ—āļšāļ—āļ§āļ™āļ•āļēāļĄāļ§āļēāļĢāļ° (Universal Periodic Review – UPR) āļ•āđˆāļ­āļ„āļ“āļ°āļĄāļ™āļ•āļĢāļĩāļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļĄāļ™āļļāļĐāļĒāļŠāļ™āđāļŦāđˆāļ‡āļŠāļŦāļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļŠāļēāļ•āļī (UN Human Rights Council) āđ€āļĄāļ·āđˆāļ­āļ§āļąāļ™āļ—āļĩāđˆ 5 āļ•āļļāļĨāļēāļ„āļĄ 2554 āđ‚āļ”āļĒāđƒāļ™āļāļēāļĢāļ™āļģāđ€āļŠāļ™āļ­āļ‚āļ­āļ‡āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāđ„āļ”āđ‰āļĢāļ°āļšāļļāļ§āđˆāļē
āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļĄāļĩāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ”āđ‰āļēāļ™āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āđāļĨāļ°āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāđ€āļ›āđ‡āļ™āļžāļ·āđ‰āļ™āļāļēāļ™āļŠāļģāļ„āļąāļāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļąāļ‡āļ„āļĄāļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļ˜āļīāļ›āđ„āļ•āļĒāđƒāļ™āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ„āļ—āļĒ āļĢāļąāļāļ˜āļĢāļĢāļĄāļ™āļđāļāļ‚āļ­āļ‡āđ€āļĢāļēāđƒāļŦāđ‰āļŦāļĨāļąāļāļ›āļĢāļ°āļāļąāļ™āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ‚āļ­āļ‡āļšāļļāļ„āļ„āļĨāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™ āļāļēāļĢāļžāļđāļ” āļāļēāļĢāđ€āļ‚āļĩāļĒāļ™ āļāļēāļĢāļžāļīāļĄāļžāđŒāđāļĨāļ°āđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆ āļŦāđ‰āļēāļĄāđ„āļĄāđˆāđƒāļŦāđ‰āļĄāļĩāļāļēāļĢāļŠāļąāđˆāļ‡āļ›āļīāļ” āđāļ—āļĢāļāđāļ‹āļ‡ āļŦāļĢāļ·āļ­āđ€āļ‹āđ‡āļ™āđ€āļ‹āļ­āļĢāđŒāļŦāļ™āļąāļ‡āļŠāļ·āļ­āļžāļīāļĄāļžāđŒāļŦāļĢāļ·āļ­āļŠāļ·āđˆāļ­āļĄāļ§āļĨāļŠāļ™āđƒāļ” āđ† āđāļĨāļ°āļŦāđ‰āļēāļĄāļ™āļąāļāļāļēāļĢāđ€āļĄāļ·āļ­āļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āđ€āļˆāđ‰āļēāļ‚āļ­āļ‡āļŦāļ™āđˆāļ§āļĒāļ‡āļēāļ™āļŠāļ·āđˆāļ­āļĄāļ§āļĨāļŠāļ™ āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ„āļ—āļĒāļĒāļąāļ‡āđ€āļ›āđ‡āļ™āļ—āļĩāđˆāļ•āļąāđ‰āļ‡āļ‚āļ­āļ‡āļŦāļ™āđˆāļ§āļĒāļ‡āļēāļ™āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ”āđ‰āļēāļ™āļŠāļ·āđˆāļ­āļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻ āļ āļēāļ„āļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļŠāļąāļ‡āļ„āļĄ āđāļĨāļ°āļ­āļ‡āļ„āđŒāļāļĢāļžāļąāļ’āļ™āļēāđ€āļ­āļāļŠāļ™āļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāļŦāļĨāļēāļĒāđāļŦāđˆāļ‡ āļ—āļąāđ‰āļ‡āļŦāļĄāļ”āļ™āļĩāđ‰āļĒāđˆāļ­āļĄāļŠāļĩāđ‰āđƒāļŦāđ‰āđ€āļŦāđ‡āļ™āļšāļĢāļĢāļĒāļēāļāļēāļĻāļ­āļąāļ™āđ€āļŠāļĢāļĩāļ—āļĩāđˆāđ€āļ­āļ·āđ‰āļ­āļ•āđˆāļ­āļāļēāļĢāļĢāļēāļĒāļ‡āļēāļ™āļ‚āđˆāļēāļ§āđāļĨāļ°āļāļēāļĢāđ€āļœāļĒāđāļžāļĢāđˆāļ‚āđ‰āļ­āļĄāļđāļĨāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ€āļŠāļĢāļĩ
āļāļĨāđˆāļēāļ§āđ‚āļ”āļĒāļŠāļĢāļļāļ› āđƒāļ™āļāļēāļĢāļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāļ•āđˆāļ­āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ„āļ—āļĒāļāļģāļĨāļąāļ‡āļ„āļļāļāļ„āļēāļĄāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļŠāļąāļ”āđ€āļˆāļ™āļ•āđˆāļ­āļŠāļīāļ—āļ˜āļīāļ—āļĩāđˆāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđ€āļ­āļ‡āļ­āļ˜āļīāļšāļēāļĒāļ§āđˆāļēāđ€āļ›āđ‡āļ™ “āļžāļ·āđ‰āļ™āļāļēāļ™āļŠāļģāļ„āļąāļāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļąāļ‡āļ„āļĄāļ›āļĢāļ°āļŠāļēāļ˜āļīāļ›āđ„āļ•āļĒāđƒāļ™āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻāđ„āļ—āļĒ”
āļāļēāļĢāđƒāļŠāđ‰āļ­āļģāļ™āļēāļˆāļ•āļēāļĄāļžāļĢāļ°āļĢāļēāļŠāļšāļąāļāļāļąāļ•āļīāļ§āđˆāļēāļ”āđ‰āļ§āļĒāļāļēāļĢāļāļĢāļ°āļ—āļģāļ„āļ§āļēāļĄāļœāļīāļ”āđ€āļāļĩāđˆāļĒāļ§āļāļąāļšāļ„āļ­āļĄāļžāļīāļ§āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒāđƒāļ™āļāļĢāļ“āļĩāļ™āļĩāđ‰ āļ–āļ·āļ­āļ§āđˆāļēāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ›āļąāļāļŦāļēāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļĒāļīāđˆāļ‡ āđ€āļ™āļ·āđˆāļ­āļ‡āļˆāļēāļāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ„āļĢāļąāđ‰āļ‡āđāļĢāļāļ—āļĩāđˆāļŦāļ™āđˆāļ§āļĒāļ‡āļēāļ™āļāļ­āļ‡āļ—āļąāļžāđ„āļ—āļĒāđƒāļŠāđ‰āļ­āļģāļ™āļēāļˆāļ•āļēāļĄāļž.āļĢ.āļš.āļ„āļ­āļĄāļžāļīāļ§āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒāļŊ āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āđ€āļ­āļēāļœāļīāļ”āļāļąāļšāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§ āļ­āļ‡āļ„āđŒāļāļĢāļ—āļąāđ‰āļ‡āļŦāļĄāļ”āđƒāļ™āļ—āļĩāđˆāļ™āļĩāđ‰āļ‚āļ­āđ€āļĢāļĩāļĒāļāļĢāđ‰āļ­āļ‡āđƒāļŦāđ‰āļĄāļĩāļāļēāļĢāļĒāļāđ€āļĨāļīāļāļŦāļĢāļ·āļ­āđāļāđ‰āđ„āļ‚āđ€āļžāļīāđˆāļĄāđ€āļ•āļīāļĄāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāļ‰āļšāļąāļšāļ™āļĩāđ‰āļ—āļĩāđˆāđƒāļŦāđ‰āļ­āļģāļ™āļēāļˆāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļāļ§āđ‰āļēāļ‡āļ‚āļ§āļēāļ‡ āđāļĨāļ°āļ™āļģāđ„āļ›āļŠāļđāđˆāļāļēāļĢāļĨāļ°āđ€āļĄāļīāļ”āļŠāļīāļ—āļ˜āļī āļ—āļąāđ‰āļ‡āļ™āļĩāđ‰āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āđƒāļŦāđ‰āļŠāļ­āļ”āļ„āļĨāđ‰āļ­āļ‡āļāļąāļšāļāļŽāļŦāļĄāļēāļĒāđāļĨāļ°āļĄāļēāļ•āļĢāļāļēāļ™āļĢāļ°āļŦāļ§āđˆāļēāļ‡āļ›āļĢāļ°āđ€āļ—āļĻ āđāļ—āļ™āļ—āļĩāđˆāļˆāļ°āļ–āļđāļāļ™āļģāļĄāļēāđƒāļŠāđ‰āđ€āļ›āđ‡āļ™āđ€āļ„āļĢāļ·āđˆāļ­āļ‡āļĄāļ·āļ­āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āđ€āļ‹āđ‡āļ™āđ€āļ‹āļ­āļĢāđŒāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ—āļĩāđˆāđ€āļ‚āļĩāļĒāļ™āļ‚āđˆāļēāļ§āđƒāļŦāđ‰āļŦāļ™āļąāļ‡āļŠāļ·āļ­āļžāļīāļĄāļžāđŒ āļšāļĨāđ‡āļ­āļ āļŦāļĢāļ·āļ­āļŠāļ·āđˆāļ­āļŠāļ™āļīāļ”āļ­āļ·āđˆāļ™ āđ† āđ€āļĢāļēāļāļąāļ‡āļ§āļĨāļ§āđˆāļēāļĄāļēāļ•āļĢāļē 14(1) āļ‚āļ­āļ‡āļž.āļĢ.āļš.āļ„āļ­āļĄāļžāļīāļ§āđ€āļ•āļ­āļĢāđŒāļŊ āļ‹āļķāđˆāļ‡āļ–āļđāļāđƒāļŠāđ‰āļ•āļąāđ‰āļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļŦāļēāļœāļđāđ‰āļŠāļ·āđˆāļ­āļ‚āđˆāļēāļ§āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āļĄāļĩāđ€āļ™āļ·āđ‰āļ­āļŦāļēāļāļģāļāļ§āļĄāđāļĨāļ°āļ•āļĩāļ„āļ§āļēāļĄāđ„āļ”āđ‰āļāļ§āđ‰āļēāļ‡āļ‚āļ§āļēāļ‡āđ€āļāļīāļ™āđ„āļ› āđāļĨāļ°āļāļģāļĨāļąāļ‡āļ–āļđāļāđƒāļŠāđ‰āđ‚āļ”āļĒāļĢāļąāļāļšāļēāļĨāđƒāļ™āļāļĢāļ“āļĩāļ™āļĩāđ‰āđ€āļžāļ·āđˆāļ­āļ›āļĢāļēāļšāļ›āļĢāļēāļĄāđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļ·āđˆāļ­āđāļĨāļ°āļ„āļļāļāļ„āļēāļĄāļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāđ€āļŦāđ‡āļ™āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™
Alan Morison āđāļĨāļ°āļŠāļļāļ•āļīāļĄāļē āļŠāļĩāļ”āļēāđ€āļŠāļ–āļĩāļĒāļĢ āļ–āļđāļāļ•āļąāđ‰āļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļŦāļēāļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āđ„āļĄāđˆāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ˜āļĢāļĢāļĄāđāļĨāļ°āļ–āļđāļāļāļĨāđˆāļēāļ§āļŦāļēāļ§āđˆāļēāļ—āļģāļ„āļ§āļēāļĄāļœāļīāļ”āļĢāđ‰āļēāļĒāđāļĢāļ‡ āđ€āļžāļĩāļĒāļ‡āđ€āļžāļĢāļēāļ°āļ›āļāļīāļšāļąāļ•āļīāļŦāļ™āđ‰āļēāļ—āļĩāđˆāļ‚āļ­āļ‡āļ•āļ™āđƒāļ™āļŠāļąāļ‡āļ„āļĄāļ—āļĩāđˆāļ—āļēāļ‡āļāļēāļĢāļ­āđ‰āļēāļ‡āļ§āđˆāļēāđ€āļ„āļēāļĢāļžāļ•āđˆāļ­āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāđƒāļ™āļāļēāļĢāđāļŠāļ”āļ‡āļ­āļ­āļāđāļĨāļ°āđ€āļŠāļĢāļĩāļ āļēāļžāļ‚āļ­āļ‡āļŠāļ·āđˆāļ­ āļāļēāļĢāļāļĢāļ°āļ—āļģāļ‚āļ­āļ‡āļžāļ§āļāđ€āļ‚āļēāđ„āļĄāđˆāļ„āļ§āļĢāļ–āļ·āļ­āļ§āđˆāļēāđ€āļ›āđ‡āļ™āļ­āļēāļŠāļāļēāļāļĢāļĢāļĄ āđ€āļĢāļēāļŦāļ§āļąāļ‡āļ­āļĒāđˆāļēāļ‡āļˆāļĢāļīāļ‡āđƒāļˆāļ§āđˆāļēāļ—āđˆāļēāļ™āļˆāļ°āļ•āļĢāļ°āļŦāļ™āļąāļāļ–āļķāļ‡āļ‚āđ‰āļ­āļĄāļđāļĨāļ™āļĩāđ‰ āđāļĨāļ°āđ€āļĢāļĩāļĒāļāļĢāđ‰āļ­āļ‡āđƒāļŦāđ‰āļ–āļ­āļ™āļŸāđ‰āļ­āļ‡āļ„āļ”āļĩāļ­āļēāļāļēāđāļĨāļ°āļ‚āđ‰āļ­āļāļĨāđˆāļēāļ§āļŦāļēāđƒāļ” āđ† āļ•āđˆāļ­āļœāļđāđ‰āļŠāļ·āđˆāļ­āļ‚āđˆāļēāļ§āļ‚āļ­āļ‡āļŠāļģāļ™āļąāļāļ‚āđˆāļēāļ§āļ āļđāđ€āļāđ‡āļ•āļŦāļ§āļēāļ™ āđāļĨāļ°āđƒāļŦāđ‰āļĒāļļāļ•āļīāļāļēāļĢāļ”āļģāđ€āļ™āļīāļ™āļ„āļ”āļĩāđƒāļ” āđ† āļ—āļąāđ‰āļ‡āļŠāļīāđ‰āļ™
āđ€āļĢāļēāļŦāļ§āļąāļ‡āļ§āđˆāļēāļˆāļ°āđ„āļ”āđ‰āļĢāļąāļšāļ—āļĢāļēāļšāļ„āļ§āļēāļĄāļ„āļ·āļšāļŦāļ™āđ‰āļēāļˆāļēāļāļ—āđˆāļēāļ™āđƒāļ™āļ›āļĢāļ°āđ€āļ”āđ‡āļ™āļ—āļĩāđˆāļŠāļģāļ„āļąāļāļ™āļĩāđ‰
āļ‚āļ­āđāļŠāļ”āļ‡āļ„āļ§āļēāļĄāļ™āļąāļšāļ–āļ·āļ­